Hoe is het om vier weken lang te eten als een jager-verzamelaar? Dat was de uitdaging die ik samen met enkele collega’s aanging toen InnovatieNetwerk in het voorjaar het boek ‘Oergezond met oerdis’ uitbracht, geschreven door Karine Hoenderdos en Angela Severs.
De meningen van wetenschappers over wat gezond eten is, zijn sterk verdeeld. Is linolzuur goed en moeten we verzadigd vet mijden? Of ligt de oorzaak van onze welvaartsziekten in de toename van snelle koolhydraten? De balans in onze voeding lijkt in ieder geval verdwenen. We eten te veel en we eten voedsel waar ons lichaam eigenlijk niet op berekend is, met gezondheidsproblemen als gevolg. Moeten we daarom niet gaan kijken waar we als mens evolutionair vandaan komen? Biedt het dieet van een jager-verzamelaar een oplossing voor een aantal chronische ziekten, zoals diabetes? Of om in de woorden van de Groningse hoogleraar Frits Muskiet te spreken: “U bent wat u eet, maar u moet weer worden wat u at”.
Het volgen van het oerdieet van jagers-verzamelaars betekende niet dat ik vier weken lang met een knuppel de bossen moest afstruinen naar iets eetbaars. Maar wel een behoorlijk drastische wijziging van het menu: geen suiker, granen en zuivel meer, want dat aten onze verre voorouders niet. Maar wel volop groenten, fruit, vis, vlees, noten en eieren. Liefst vers klaargemaakt natuurlijk. Dat betekende in mijn geval dat ik de dag begon met een fruitsalade, gevolgd door een gebakken ei met spek of een pannenkoek van amandelmeel, eieren en kokosmelk. ’s Middags een flinke salade met een paar sardientjes of wat zalm. En ’s avonds twee soorten groenten met een stukje vis of vlees en géén toetje. Als tussendoortje nam ik cherrytomaatjes, een appel of een paar gedroogde zuidvruchten, zoals dadels en vijgen. Koffie, pure chocolade en alcoholische dranken passen wel in het Oerdis-dieet, mits met mate geconsumeerd. Dus die luxe heb ik me gepermitteerd. Als echte zoetekauw was vooral de koffie zonder melk en suiker even wennen.
Ik moet zeggen, het was prima vol te houden. En als je even zoekt op internet zijn er talloze sites met de heerlijkste oerdisgerechten te vinden. Ik voelde me er ook uitstekend bij en het meest tastbare effect was een blijvende gewichtsvermindering van 5 kg en het wegblijven van de ‘after lunch dip’, waarschijnlijk omdat mijn bloedsuikerspiegel door de afwezigheid van snelle koolhydraten minder fluctueerde. Ik heb na de vier intensieve oerdisweken besloten om het oerdieet grotendeels vol te houden, maar her en der een beetje te smokkelen. Want sommige dingen miste ik toch wel: met name versgebakken brood, yoghurt en een lekker stukje kaas.
Tja, en dan komen we bij de zuivel. Ik hoor en lees voortdurend tegenstrijdige geluiden over de gezondheidseffecten van zuivel. “Zuivel is een rijke bron van ingrediënten met positieve gezondheidseffecten. Calcium, vitamine A, B6, B12 en D, eiwit, fosfor en mineralen. Zuivel is belangrijk voor je lijf”, lees ik op een door de zuivelindustrie gesponsorde internetsite. “Zuivel zorgt voor een toename in botbreuken, prostaatkanker en borstkanker, is moeilijk verteerbaar en zorgt bij een kleinere groep voor allergische reacties. Melk is voor baby’s, niet voor volwassenen”, lees ik dan weer op kritische sites, waarvan de onderbouwing moeilijk te verifiëren valt. Maar ook in het boek ‘De Voedselzandloper’ van Kris Verburgh dat heel wat Nederlanders hebben aangeschaft.
Als niet-voedingskundige blijf ik in totale verwarring achter. Ik trek daarom maar mijn eigen plan: meer groenten, fruit, vis en noten, minder graan, zuivel en suiker. Maar een bakje yoghurt met havermout en een stukje kaas bij de borrel ’s avonds, blijf ik met smaak eten.
Meer lezen: www.oerdis.nl, www.thepaleodiet.com
